Thành lập đoàn quan sát viên ASEAN theo dõi ngừng bắn Thái Lan - Campuchia

Ngày 7-8, Ủy ban Biên giới Chung Campuchia - Thái Lan (GBC) tổ chức hội nghị đặc biệt tại Kuala Lumpur (Malaysia).

Thượng tướng Tea Seiha, phó thủ tướng kiêm bộ trưởng Quốc phòng Campuchia và quyền Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Nattaphon Nakphanit đồng chủ trì sự kiện.

Ngay sau khi cuộc họp kết thúc, Thủ tướng Campuchia Hun Manet đã đăng tải trên mạng xã hội thông điệp chúc mừng: "Tôi xin chúc mừng sự hoàn tất thành công của hội nghị đặc biệt GBC giữa Campuchia và Thái Lan với sự quan sát từ Malaysia, Mỹ và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa".

Thủ tướng Campuchia cho biết thêm hai bên đã thảo luận và thống nhất các điều khoản thực hiện lệnh ngừng bắn cũng như cải thiện liên lạc giữa hai quân đội. 

"Cả hai bên đã đồng ý thúc đẩy việc chuẩn bị hệ thống giám sát ngừng bắn của đoàn quan sát viên ASEAN, và nhất trí thành lập đoàn quan sát viên tạm thời do Phái bộ quân sự Malaysia dẫn đầu để giám sát (việc ngừng bắn) ngay lập tức", ông Hun Manet nhấn mạnh.

Hai nước cam kết tuân thủ ngừng bắn

Ông Hun Manet cũng chia sẻ toàn văn biên bản thỏa thuận giữa hai nước, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hạ nhiệt căng thẳng biên giới kéo dài suốt thời gian qua.

Biên bản thỏa thuận tái khẳng định các cam kết ngừng bắn đã đạt được từ cuộc họp ngày 28-7 vừa qua. 

Hai bên nhất trí duy trì nguyên trạng triển khai quân đội như tại thời điểm 24h ngày 28-7, không có thêm các hoạt động di chuyển quân đội hay tuần tra về phía vị trí của bên kia. 

Đặc biệt, cả Campuchia và Thái Lan cam kết "không tăng cường lực lượng dọc theo toàn bộ biên giới" với nhấn mạnh rằng "bất kỳ sự tăng viện nào cũng sẽ làm gia tăng căng thẳng và ảnh hưởng tiêu cực đến các nỗ lực dài hạn nhằm giải quyết tình hình".

Thỏa thuận cũng nêu rõ hai bên sẽ không tiến hành các hành động khiêu khích có thể làm leo thang căng thẳng, đồng thời tiến hành trao trả binh sĩ bị bắt giữ của nhau.

Chi tiết thành lập đoàn quan sát viên ASEAN

Để đảm bảo thực thi hiệu quả, hai nước đồng ý duy trì liên lạc thường xuyên giữa tất cả các khu vực quân đội và đơn vị dọc biên giới, đồng thời sẽ triệu tập Hội nghị Ủy ban Biên giới khu vực (RBC) trong vòng hai tuần tới. 

Các kênh liên lạc trực tiếp giữa bộ trưởng và tổng tham mưu trưởng lực lượng quốc phòng hai nước cũng sẽ được duy trì thường xuyên.

Điểm đáng chú ý nhất trong biên bản lần này là vai trò của ASEAN trong việc giám sát thực thi thỏa thuận ngừng bắn. 

Theo đó một đoàn quan sát viên ASEAN do Malaysia dẫn đầu sẽ được thành lập để xác minh và đảm bảo việc thực hiện các cam kết. 

Cơ chế này được giao cho các ủy ban biên giới khu vực (RBC) tương ứng của mỗi nước thực hiện dưới sự phối hợp và quan sát của đoàn ASEAN. Các RBC sẽ họp thường xuyên và trình báo cáo lên GBC thông qua các cấp của nước mình.

Trong giai đoạn chuyển tiếp, một đoàn quan sát viên tạm thời (IOT) sẽ được thành lập ngay lập tức. Đoàn này bao gồm tùy viên quốc phòng của các quốc gia ASEAN đang công tác tại Thái Lan hoặc Campuchia, do tùy viên quốc phòng Malaysia dẫn đầu. 

IOT sẽ được thành lập "riêng biệt và độc lập tại mỗi quốc gia" để quan sát việc thực hiện ngừng bắn một cách thường xuyên. Thành phần IOT của mỗi quốc gia sẽ do nước chủ nhà độc lập mời sau khi tham vấn với Malaysia. 

Các quan sát viên này sẽ hoạt động trong phạm vi lãnh thổ được phân công, không vượt qua biên giới và phối hợp chặt chẽ với RBC và GBC của mỗi quốc gia.

Campuchia và Thái Lan cũng thống nhất sẽ tổ chức hội nghị GBC tiếp theo trong vòng một tháng.

Thái Lan nói đạt đồng thuận về nguyên tắc với Campuchia nhằm duy trì ngừng bắn

Thái Lan thông báo đã đưa ra đề xuất 8 điểm nhằm duy trì ngừng bắn với Campuchia và hai nước đã đạt đồng thuận về nguyên tắc với một số nội dung.